Mato BJELOGRAVIĆ, najbolji fudbaler 'Rudara' svih vremenaProljeće 1945. godine u Brezu je donijelo dugo čekanu slobodu i jedan zeleno-crni cvijet - FK 'Rudar' koji nastavlja ono što su počeli 'Građanski' i BSK. Priznanje svim generacijama koje su razvijale sportski duh u ovom gradu igrajuči fudbal stiglo je povodom proslave 50-te godišnjice Fudbalskog saveza Jugoslavije kada je FK 'Rudar' dodjeljena spomen povelja za dugogodišnji rad i zalaganje na razvoju i unapređenju fudbalskog sporta na području Fudbalskog saveza Sarajevo.

Prema nepodijeljenom mišljenju svih poznavalaca fudbala u gradu rudara, a i daleko šire, najbolji fudbaler u Brezi svih vremena je Mato Bjelogravić, jedan od trojice braće Bjelogravić koji su zajedno nastupali za 'Rudar' i čine rijedak trolist u fudbalu u cijeloj tadašnjoj Jugoslaviji i fudbalskom svijetu uopšte.

Interesantno je pomenuti da su za FK 'Sloga' iz Ilijaša nastupala tri brata Macanović, ali su kratko vrijeme igrali zajedno. Bjelogravić Mato, Marko i Pero sinonim su za 'Rudar' iz pedesetih i šezdesetih godina 20. vijeka, a zajedno sa Alaupović Perom, Kostić Vojom, Veljak Avdom, Jusufović Vejsilom, Ismić Alijom, Pražak Vinkom, Kneževićem, Markicom i drugima ostali upamčeni kao jedna od najboljih generacija 'Rudara'.

Uvijek su fudbaleri i rudari bili jedno te isto, samo na različitim mjestima, u različito vrijeme i u različitim odorama - nekada plava radnička bluza sa ukrštenim čekićima na grudima i na nogama tradicionalne crne rudarske čizme sa prepoznatljivom zelenom prugom, a nekada zeleno-crne prugaste majice ispod čijeg je grba uvijek kucalo rudarsko srce.

Bjelogravić MATOBjelogravić MARKOBjelogravić PERO

I uvijek zeleno-crna boja. I kao simbol Rudnika i kao simbol fudbala.

I dok je Rudnik bio srce grada, a 'Rudar' bio čedo i grada i rudara, ekipu 'Rudara' činili su rudari, a rudari su živjeli od Rudnika i za 'Rudar'. Znamo da je svaki navijač i selektor i trener, ali prema mišljenju mnogih koji su igrali fudbal i u 'Rudaru', ali i za druge klubove u susjedstvu, 'Slogu' iz Ilijaša, 'Bosnu' iz Visokog, 'Vareš' iz Vareša, 'Mladost' iz Župče, 'Rudar' iz Kaknja, slažu se u jednom, jedanaest najboljih u istoriji fudbala u Brezi predvodi kapiten:

• Bjelogravić Mato - Krljo (Lider ekipe, stamen i pouzdan, beskompromisan borac, fer i pošten fudbaler, iskren i dobar prijatelj, ostat će upamčen kao najbolji fudbaler svih vremena koji je igrao za 'Rudar' i ostao njegova legenda)

• Vejsil Jusufović, golman

• Anto Šikić

• Slavko Subotić

• Mirsad Nefić

• Aziz Hušić - Điđe na klupi:

• Ramiz Kovačević - Čeresta

• Dušan Subotić - Čučke

• Kasim Herco - Tarle

• Duško Budimir - Gari

• Pero Alaupović

kao prvih jedanaest i na klupi:

• Svetislav Subotić - Ceco, golman
• Halid Barjaktarević
• Kruno Novaković
• Božidar Čolović
• Vinko Pražak
• Alija Ismić

Slavko Subotić, najbolji lijevi bek Rudara - 1963.Iz ove galerije treba pomenuti i najboljeg golmana koji je branio gol ekipe u zeleno-crnim majicama, Vejsila Jusufovića, golmana kome su i 'rašlje' bile na dohvat ruke i koji je zajedno sa neprelaznim Matom Bjelogravićem donio brojne pobjede 'Rudaru'.

Najbolji lijevi bek koji je igrao za 'Rudar', požrtvovani i neumorni igrač koji se isticao odličnim skokom i igrom glavom je Slavko Subotić. Koliko se nije štedio u borbi za zeleno-crnu boju pokazuje i ova slika.

Na jednoj utakmici sa tradicionalnim rivalom, 'Slogom' iz Ilijaša 1963. godine, na terenu u Brezi koji je bio pokriven šljakom, zadobio je tešku povredu lijeve noge. Nakon teškog preloma noge dugo se oporavljao, a ovdje ga vidimo na rodnoj Smrekovici nestrpljivo čekajući trenutak da ponovo zaigra za svoj 'Rudar'. Razumije se da je i sam radio u Rudniku. Kao i skoro svi koji su, bar u to vrijeme, igrali u 'Rudaru'.

U Brezi, ustvari, skoro da i nema porodice iz koje bar jedan član nije radio u Rudniku, a često je Rudnik bio mjesto u kome su se smjenjivale generacije iz jedne porodice, tako da su Rudnik, brezani i 'Rudar' skoro sinonimi. Bilo šta od ovog da pomenete, ostalo se podrazumjeva. Brezani su asocijacija na Rudnik, Rudnik je bio sinonim za 'Rudar', a 'Rudar' je bio ponos i Breze i Rudnika.

Fudbalski klub "Rudar" iz 1954. godine - stoje: Avdo VELJAK, Vojo KOSTIĆ, Braco BOGDAN, Marko BJELOGRAVIĆ, Hinko PRAŽAK, Alija ISMIĆ, Mato BJELOGRAVIĆ i Nikola PRAŽAK, čuče: Zvonko KNEŽEVIĆ, Markica VIDOVIĆ, Pero ALAUPOVIĆ i Pero BJELOGRAVIĆU kasnijim generacijama bilo je i prvoligaških fudbalera koji su poniklih u 'Rudaru', neki su čak bili i u nekim reprezentativnim selekcijama, ali nikada fudbaleri iz mlađih generacija nisu toliko davali svom 'Rudaru' kao ova generacija, nikada više mlađe generacije nisu bile tako posvečene svom klubu kao ova legendarna generacija.

Mlađima je 'Rudar' ćesto bio samo početna stanica, ali im to ova generacija ne zamjera. Jer ne znaju oni kako vas može obradovati par novih kopački koje vam pokloni navijač koji se u Brezu vraća iz Zagreba ili Beograda sa studija ili poslovnog puta. I ne znaju oni koliko je srce ispunjeno radošću kada se nosi zeleno-crni dres sa ukrštenim čekićima i kada se igra za svoj klub, za svoj grad i kada se postigne pobjeda. A ne znaju ni kako poraz pada teško dok se protivniku pruža ruka i čestita na pobjedi koju ste toliko silno željeli. Fudbal je i zbog toga tako čaroban.